دوغ آبعلی از اون نوع دستاوردهای ملی ما ایرانی هاست که فقط واسه خودمون نگهش داشتیم و حالا حالاها قصد جهانی کردنش رو نداریم.

در این سری از آموزش نوشیدنی سایت گیلان فود و روش تهیه دوغ آبعلی رو به همراه تاریخچه کاملش شرح بدیم؛ این پست رو حتما تا آخرش ببین که خیلی عکس های باحالی تو آخر مطلب گذاشتیم.

روش تهیه دوغ آبعلی

برای شروع نیاز به مواد لازم زیر داریم:

• شیر یک پیمانه
• ماست ترش یک پیمانه
• قند ۲ حبه
• نمک ۱ قاشق غذاخوری
• آب به اندازه‌ای که دوبند انگشت بطری خالی بمونه

در ابتدای کار ماست پرچرب ترش رو با شیر مخلوط کنید. ازینکه شیر دارید اضافه میکنید نترسید چون شیر در دمای بالا به ماست تبدیل میشه و دوغ تون غلیظ تر میشه.

نمک و قند رو هم بهش اضافه کنید. دقت کنید که قند برای گاز دار شدن دوغ واجبه.

دقت کنید که این دوغ باید در یک محیط گرم قرار بگیره و روزی دو تا سه بار تکون بخوره تا حسابی ترش و گازدار بشه. البته جلوی آفتاب هم می‌تونید بزارید.

می‌تونید در ظرف پلاستیکی نوشابه خانواده درست کنید؛ فقط مقداری داخلشو خالی بزارید چون اگر تا آخر پر کنید فضا برای تکون دادن و تغییر شیمیائی دوغ باقی نمی‌مونه.

تا وقتی بعد چند روز جداره بطری تون سفت نشده درشو باز نکنید و هروقت احساس کردید که آماده است به آرومی مقدار کمی از در بطری رو باز کنید. خیلی این مورد حواستون باید باشه چون گاز زیادی داره و ممکنه همش بپاشه بیرون!!

این دوغ خیلی گازدار میشه پس حواستون باشه قبل از باز کردن دربش تکونش ندید.

اصلا از اول نعنا نریزید و بزارید وقتی دوغ آماده شد نعنا یا گل سرخ بریزید.

بهتره ماست‌تون رو اگر گلوله گلوله است قبل از ریختن داخل بطری با چنگال هَم بزنید و بعد با شیر مخلوط کنید. ^منبع

راز جاودانگی آبعلی

قبل اینکه تاریخچه دوغ آبعلی رو بخونیم بزار بگیم که راز ‏دوغ آبعلی بخاطر گوگرد موجود در آب چشمه آبعلی اعجاب انگیز میکنه و فقط هم از اون آب در دوغ شیشه ای استفاده میشه!

دوغهای آبعلی با ظرف پلاستیکی در کارخانه های دیگر که این برند رو اجاره کردن پر میشه و اصل نیست.

قیمت دوغ آبعلی

امروز که داریم این پست رو مینویسیم قیمت آبعلی شیشه ای در پاییز ۱۳۹۹ دونه ای ۳هزاروپانصد تا چهارهزارتومان فروخته میشه. شرکت به صورت رسمی هر باکس ۱۲ تایی رو ۳۵هزارتومن میفروشه.(بروزرسانی: در تابستان ۱۴۰۱ به قیمت ۱۲هزارتومن فروخته می‌شود)

تاریخچه آبعلی

آبعلی در ۱۰ کیلومتری شمال شرق رودهن از توابع شهرستان خوش آب و هوای دماوند در استان تهران است.

شهرت آبعلی تنها محدود به وجود قدیمی ترین پیست اسکی ایران نمی‌شود، بلکه آنچه آبعلی را محبوب می‌کند وجود رستوران‌ها و کبابی‌های معروف است.

همانطورکه از قدیم گفته‌اند، چلوکباب مطبوع است به شرط اینکه با دوغ آبعلی نوش‌جان شود.

این شهر با داشتن چندین چشمه آب معدنی از جمله چشمه آبعلی هراز، سبب تاسیس کارخانه آب معدنی ایران در سال ۱۳۱۷ در این منطقه می‌شود.

رقابت دو کارخانه با یک اسم!

علاوه بر کارخانه آب معدنی ایران که دوغ خود را با نام تجاری دوغ آبعلی و به صورت شیشه‌ای وارد بازار می‌کرد، دوغ البرز هم در پایین دست چشمه آبعلی تاسیس شد.

دوغ البرز با درج شعار دوغ البرز به سلامت شما کمک می‌کند! بر روی شیشه‌های خود سعی در رقابت و بدست گرفتن بازار آن سال‌ها از همسایه خود در دهکده آبعلی داشت.

اما محبوبیت دوغ آبعلی فراتر از آن بود که تنها با یک شعار ابتکاری بتوان آن را از کنار انواع کباب‌ها در سر میز مشتری‌ها برداشت.

دوغ آبعلی تنها فرآوری‌کننده‌ی دوغ گازدار به شیوه صنعتی بود. اینکه در دهه ۲۰ دوغ، در شیشه‌های لیمونادی و قهوه‌ای رنگ و در جعبه‌های چوبی به دور‌دست‌ها فرستاده می‌شد، به اندازه کافی موجب تعجب تهرانی‌ها می‌شد، تا لذت نوشیدن آن را تجربه کنند.

نوشیدن این دوغ گوارا در کنار جاده یکی از تفریحات مردمی بود، که از تهران به سمت شمال حرکت می‌کردند.

عشق به کوکا ؛ معشوقی به نام آبعلی

در آن روزها که علاقه مخاطبین به نوشیدنی‌های گازدار (خصوصا با تبلیغات زیاد کوکاکولا) بیش از بیش وجود داشت، دوغ آبعلی به دلیل میزان گاز بالایی که داشت، همواره مورد توجه مردم قرار می‌گرفت.

شدت گاز در این دوغ‌ها به حدی بود که  برای باز کردن درب فلزی آن به مهارت خاصی نیاز بود تا از پاشیدن آن به سر و صورت جلوگیری شود. و اگر زمانی فاسد شده بود، با کوچکترین تکانی شیشه آن می ترکید!

راز گازدار بودن دوغ آبعلی

گازدار بودن دوغ آبعلی بخاطر استفاده از آب چشمه آبعلی بوده است. منشا آب چشمه آبعلی از نظر زمین‌شناسی به‌گونه است که در آن آلودگی میکروبی بوجود نمی‌آید.

علاوه بر خواص درمانی و تنظیم کلسترول و اسید اوریک، وجود دی‌اکسید‌کربن در آب این چشمه باعث تنظیم دستگاه گوارش شده و به هضم سریعتر غذا کمک میکرد.

در سال ۱۳۶۷ بر اثر وقوع سیل در این منطقه کارخانه و خیلی از دستگاه‌های آن دچار آسیب و تخریب شد.

آبعلی شیشه ای شد

شیشه‌های دوغ آبعلی و دوغ‌های گازدار آن، باعث شد بیشتر چلوکبابی‌های تهران دیگر از تنگ‌های بلوری قیمت پایین دوغ استفاده نکنند.

وجود این بطری‌های شیشه‌ای بر قیمت و ارزش دوغ افزود. به طوری که قیمت هر بطری در عمده فروشی ۳ ریال و در چلوکبابی‌ها تا ۵ ریال با مشتری حساب می‌شد. امری که تا قبل از آن، دامداران تعیین کننده قیمت مشک‌های گرویی دوغ بودند.

نه تنها دوغ بلکه بطری‌های شیشه‌ای نیز قیمتی محسوب می‌شدند و اگر خواست مشتری این بود که دوغ را با خود ببرد باید برای شیشه، گرویی می‌گذاشت.

چرا که شکستن شیشه‌ها توسط کارگران غیرحرفه‌ای در حین تولید دوغ در کارگاه دوغ آبعلی هزینه بر بود.

این بطری ها از کجا اومده؟

متاسفانه مستندات خاصی از طراحی بطری آبعلی در دسترس نیست.

احتمالا با توجه به اینکه شکل بطری ربطی به دوغ ندارد، می‌توان حدس زد که از بطری کوکاکولا الهام گرفته شده است.

ساده بودن تکنولوژی تولید شیشه در آن زمان هم بی‌تاثیر نبوده است.

این بطری ساده با برچسپی که ترکیب رنگ و خط نستعلیق روی آن حس قدیمی و نوستالژیک را القا می‌کند، محبوبتر از آن بود که کسی جرات تغییر مدل آن را به خود بدهد.

آبعلی پس از انقلاب!

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، کارخانه آبمعدنی ایران مصادره می‌شود و پس از آن به بنیاد مستضعفان و جانبازان تعلق می‌گیرد.

بعد از بازسازی کارخانه در سال ۱۳۷۳ کار تولید این شرکت به شرکت زمزم و سپس به شرکت بهنوش واگذار می‌شود.

امروز یکی از محصولات پرطرفدار بهنوش علاوه بر دلستر، دوغ آبعلی است.

دوغ آبعلی همواره در سفره ما ایرانیان جایگاه ویژه‌ای داشته است، هرچند با تغییر ذائقه مصرف‌کنندگان و ورود و تنوع محصولات جدید دیگر آن جایگاه قدیمی را ندارد.

اما امروزه شرکت دوغ آبعلی با تولید دوغ بدون گاز، با سایر برند‌های فرآورده‌های لبنیاتی رقابت دارد. ^منبع

تصاویر آبعلی